Við buðum góðum gestum í fiskisúpu í liðinni viku, um leið og maðurinn minn lagði rjúkandi skálina með ilmandi sjávarfanginu á borðið tilkynnti hann matargestum hátíðlega að þessi uppskrift kæmi frá þaulreyndum sjókokki ættuðum utan úr firði ,sem hefði víst ýmsa fjöruna sopið. Mjög myndræn lýsing og viðeigandi fyrir manninn. Og víst mæltist súpan vel fyrir og varð um leið kveikja að skemmtilegum umræðum um matarvenjur og hefðir sjómanna. Öll höfðum við heyrt því fleygt að kokkurinn væri einn mikilvægasti starfsmaður skipsins og þyrfti að standast ýtrustu kröfur um bragðgóða og fjölbreytta matseld. Það dugir auðvitað ekki að gera bara brauð í ofni með bökuðum baunum og osti eða hita stafasúpu frá Vilko, menn verða að kunna að elda kjarngóðan mat, því einokun kokksins er algjör og engin séns að panta pizzu frá Greifanum ef kvöldverðurinn reynist óætur. Samkvæmt þessu er s.s. líklegra að ég yrði sett inn í stýrishúsið en eldhúsið ef ég fengi pláss á sjó enda er amma mannsins míns enn að rifja upp þegar hún sá mig elda kúskúskjúklingarétt í sjónvarpsþætti um árið og hann leit út eins og fornleifafundur á pönnu, enn í dag, rúmum sjö árum síðar horfir hún á dótturson sinn með samúðaraugum og samt er hann ekkert að detta í sundur. Eftir þetta voru bara útlærðir matreiðslumeistarar fengnir í þáttinn. Einn matargesta hafði lengi staðið í þeirri trú að á sjó væri aldrei eldaður fiskur á meðan annar hafði heyrt um bát þar sem kæst skata var borin fram hvern einasta laugardag, mönnum til mikillar ánægju. Og svona héldu umræðurnar áfram á meðan rjómalöguð fiskisúpan rann niður kverkarnar með tilheyrandi vellíðan. Það er svo gott að borða góðan mat með góðu fólki. Þetta vissi Jesús, þess vegna stofnaði hann heilaga kvöldmáltíð sem við köllum altarisgöngu og þó að þar séu hvorki bornir fram trufflusveppir eða innbakaðar nautalundir þá er hugsunin engu að síður sú að næra og efla manneskjuna með því að gefa henni að borða og skapa umhverfi þar sem hún nærist í samfélagi við aðra. Og þó að ekki fari fram hefðbundin eldamennska við altarið að þá fer fram undirbúningur þar sem presturinn biður fyrir borðhaldinu og þakkar fyrir næringuna sem að Jesús veitir. Sú næring er kannski ekki mikil samkvæmt lágkolvetnakúrnum enda er um að ræða messuvín og brauð sem samanstendur af hveiti og vatni en í félagslegu samhengi er um mjög kjarngóða máltíð að ræða. Altarisgangan er nefnilega stefnumót okkar við Jesú sem gaf líf sitt svo við mættum lifa við frelsi, innra frelsi og í altarisgöngunni skapast nánd við náungann þar sem við verðum öll sameiginlegir þiggjendur að þessu innra frelsi, frelsinu hans Jesú, sem er hvorki bundið stað né stund, stétt né stöðu, heilsufari, kyni, kynþætti eða kynhneigð. Og rétt eins og kokkurinn á sjónum er einhver mikilvægasti starfsmaður skipsins er altarisgangan mikilvægasti þáttur guðsþjónustunnar, því þar erum við nærð í samfélagi við aðra. Altarisgangan er andsvar Guðs við einsemd mannsins. Nú gæti einhver spurt, er mikil hætta á einsemd í þjóðfélagi þar sem allir þekkja alla og fólk hefur val um samskipti hvort sem er fyrir framan eða aftan tölvuskjái? Svarið við því er m.a. að finna á hinum margumræddu athugasemdakerfum netmiðla sem hafa raunar verið sérstaklega í umræðunni síðustu daga. Mér finnst sú umræða sem hefur spunnist upp í kringum þennan veruleika bæði mikilvæg og góð, margir eru á þeirri skoðun að þar fari ekki alltaf fram vönduð samskipti og get ég heilshugar tekið undir það. Hins vegar finnst mér enn áhugaverðara og brýnna að komast að því hvers vegna þessi menning er svona sterk í okkar annars ágæta samfélagi. Hvað veldur því að fólk fellur í þessa gryfju og dvelur þar jafnvel tímunum saman án þess að kalla á hjálp? Það er spurning sem varðar okkur öll. Og þó að ég hafi alls ekki lokasvarið við henni þá er ég nokkuð viss um að það liggur ekki í jarðveginum sjálfum þ.e. í tölvutækninni og netmiðlunum, ég held að mannlífið sé of flókið til að bjóða upp á svo einfaldar lausnir . En e.t.v. er heldur ekki svo slæmt að til sé vettvangur þar sem við getum heyrt og skynjað vanlíðan samborgara okkar, kannski er það einn helsti kostur netmiðla að þar getum við tekið púlsinn á þjóðarsálinni og fundið hvernig fólki líður. Þá er ég ekki að mælast til þess að öðru fólki sé fórnað svo að ljónin verði mett heldur er ég að benda á þann möguleika að við snúum við fórnarlambshlutverkinu, því satt best að segja að þá upplifi í raun oft svo mikinn undirliggjandi sársauka og reiði hjá þeim sem tjá sig hvað mest og öfgafyllst á þessum vettvangi. Ég vil þó taka það fram að innan um eru oft málefnalegar athugasemdir og jafnvel uppörvandi fyrir þann sem fréttin varðar. En hvað veldur þá gremjunni og jafnvel dónaskapnum sem virðist þrífast ansi vel á þessum umrædda vettvangi? Einhver sagði „skortur á augnsambandi“ já kannski er það hluti af skýringunni. Ég held líka að það sé ákveðin félagsleg vannæring sem verður til í þjóðfélögum þar sem allt er til alls en gæðum er samt misskipt, þau gæði eru ekki bara fólgin í peningum heldur líka athygli og áhuga fyrir ólíkri menningu, ólíkum starfsstéttum, ólíkum listgreinum, trúarbrögðum osfrv. Ég held að þetta sé allaveganna umhugsunarefni. Og svo þurfum við auðvitað líka að gæta okkar sem höfum tækifæri til tjáningar á opinberum vettvangi að tala fallega til þjóðarinnar, ekki með háði heldur húmor, með opnum vangaveltum en ekki umvöndunum og alls ekki eins og við höfum eina rétta svarið við lífsgátunni, heldur með orð Sókratesar í huga „ ég veit aðeins eitt að ég veit ekki neitt.“ Og svo er það þetta með frelsið, hið innra frelsi sem er svo mikilvægt, því hið ytra er vitaskuld bundið mismundandi aðstæðum, hið innra frelsi er hins vegar bundið sýn okkar á lífið, okkur sjálf og náungann, já samhengið sem við lifum í. Mér finnst Páli postula takast ótrúlega vel að fanga þessa frelsissýn í pistli dagsins en þar segir hann:“ Vara ríkismenn þessarar aldar við að hreykja sér og treysta fallvöltum auði, bjóð þeim heldur að treysta Guði sem lætur okkur allt ríkulega í té sem við þörfnumst. Bjóð þeim að gera gott, vera ríkir að góðum verkum, örlátir, fúsir að miðla öðrum, með því safna þeir handa sjálfum sér fjársjóði sem er góð undirstaða til hins ókomna og munu geta höndlað hið sanna líf.“ Svona virkar nefnilega hagkerfi hins heilaga anda, að treysta Guði er ekki naívismi eða barnaskapur heldur hugrekki þess sem veit af fenginni reynslu og langtíma hlustun að lífið er á ferð, að erfiðleikar koma og fara, að uppgangstímar koma og fara, að fólk kemur og fer en þú situr uppi með lífsafstöðu þína hvernig sem öllu er annars snúið, að treysta Guði snýst líka um að treysta á sjálfan sig. Og þar liggur raunverulegt frelsi þitt. Það sem eflir frelsi okkur er það sem Páll talar um í pistli dagsins, að vera rík af góðum verkum, örlát og fús að miðla öðrum, sem getur í nútíma samhengi þýtt það að hlusta á fólk og taka mark á ólíkum sjónarmiðum, já hlusta eftir því sem býr að baki orðunum, eiga augnsamband, nýta hæfileika sína og styrk öðrum til næringar og blessunar, ekki grafa talenturnar í jörðu þar sem þær ávaxtast ekki, heldur liggja óáreittar, hæfileikar og styrkleikar mega aldrei liggja óáreittir. Það fólk sem mér finnst mest gefandi að umgangast í lífinu er fólkið sem spyr ekki fyrst, hvað get ég grætt heldur hvað get ég gefið, það er fólkið sem vekur með mér löngun til að standa mig, það er fólkið sem viðheldur hagkerfi himinsins og heilags anda. Dýrð sé Guði föður og syni og heilögum anda, svo sem var í upphafi er og verður um aldir alda. Amen.
