Föli blái punkturinn

Föli blái punkturinn

Fuglar fljúga þöndum vængjum og manngerðar flugvélar enn ofar í himinblámanum, skilja eftir sig rendur eins og pensilfar eftir listmálara en afmáðst um síðir þar til nú nýverið að myndin hefur breyst. Flugvélar og ferðamenn eru ekki lengur innan rammans heldur það sem festist ekki á mynd.
fullname - andlitsmynd Þór Hauksson
30. mars 2020

                                            .

                                          
Það er til fræg mynd sem tekin var úr geimfarinu Voyager 1 þar sem myndavél farsins var beint í átt til jarðar í þá mund að það var við ystu mörk sólkerfisins okkar, eftir 40 ára ferðalag um himingeiminn. Reyndar átti farið þá eftir 30 þúsund ár til að komast algjörlega úr sólkerfinu en hver er að telja.  

Föli blái  punkturinn hér fyrir ofan er jörðin séð við ystu mörk sólkerfisins.   Á þeirri stundu að myndinni var smellt af var ég og þú sem í dag erum komin á miðjan aldur og eða eldri að lifa lífinu.  Ef ég hefði vitað af myndatökunni hefði ég eflaust splæst í eitt geimbros.
Á þessum föla bláa punkti séð úr 6 milljarða km. fjarlægð lifum við manneskjurnar.  
Á þessum föla bláa á punkti rúmast okkar daglega líf.  
Á þessum föla blpunkti elskumst við og hötumst út í hvert annað.  Heyjum stríð vegna einhvers sem engin veit.
Á þessum litla punkti er velsæld og fátækt.
Á þessum litla punkti fæðast börn til lífs á meðan aðrir deyja, einhverjir saddir lífdaga, á meðan aðrir þyrstir í lífið en deyja... um það er ekki spurt, því við fæðumst til að deyja.  
Á þessum litla punkti falla sorgartár og gleðihlátur bergmálar á næstu stjörnum og allt það sem við þráum og væntum.   Hugmyndir um okkur sjálf og aðra og lífið rúmast á þessum föla bláa punkti.  
Á þessum litla punkti eru meginlönd sem burðast með sín fjöll og fyrnindi, náttúru, skóga og sanda, inn og úthöf þar sem skip sigla með mannfólkið í maganum og neysluvörur á leið frá höfn til hafnar.  Undir yfirborði sjávar synda fiskar og aðrar lífverur.   Hvalir sem gleypa til sín loftið og fara með niður í undirdjúpin og ferðamenn kætast og munda vélarnar sínar til að frysta andartakið á meðan lífið fyrir ofan lætur sér fátt um finnast.  Fuglar fljúga þöndum vængjum og manngerðar flugvélar enn ofar í himinblámanum, skilja eftir sig rendur eins og pensilfar eftir málara en afmáðst um síðir þar til nú nýverið að myndin hefur breyst.  Flugvélar og ferðamenn eru ekki lengur innan rammans heldur það sem festist ekki á mynd.
Hugsanir og hugarflug koma í stað ferðamannsins og ferðalagsins.   Það kemur alltaf eitthvað í staðin fyrir eitthvað annað.  Hugsanir eins og hvað skyldu fuglar himins hugsa og eða við manneskjurnar og dýrin sem ekki höfum vængi til að flytja sig á aðra staði framandi staði?   Kannski eins og við manneskjurnar þessa dagana sem sitjum heima og látum okkur dreyma í vöku um eitthvað annað en er í raun.   Það má því ferðaskrifstofa hugans lokar ekki þrátt fyrir tilskipanir yfirvalda og samkomubanns.   Þangað er alltaf hægt að leita og róta í hillum ímyndunaraflsins, finna eitthvað til sem kannski varð til á því augnabliki að myndin af jörðinni við ystu mörk sólkerfisins var tekin.  Við jaðar ystu marka hugans hefur þú kannski aldrei afráðið að ferðast til eins og við erum fús að ferðast.
Hvað sem við framleiðum sem manneskjur eða byggjum í kringum okkur, ökutæki, skip, flugvélar sem flytja okkur á augnabliksstundu milli heimsálfa burtu frá því sem er til þess sem kann að verða er ekki lengur þessa dagana. Við kunnum að hræðast það.   Það er mannlegt að óttast það sem við þekkjum ekki.
Óttinn býr nefnilega líka á þessum Föla bláa punkti ásamt svo mörgu öðru með okkur bæði sýnilegt og ósýnilegt.  Kannski eitthvað sem við viljum ekki sjá en vitum að er.  
Hýsill óttans þrífst ekki á þessum Föla bláa punkti heldur í huga okkar mannanna sem höfum fengið þennan Föla bláa punkt í fangið.  Þessi dægrin höfum við sameiginlega sem manneskjur ábyrgð að bera.  Það er engin undanskilin.  Það er ekki í boði að benda á hvert annað og segja að það sé þessum eða hinum að kenna í hæfilegri fjarlægð.  Ekki bara einhver í fjarlægð þar sem fjarlægðin sveipar allt bláma einfaldleikans og fegurðar og stundum ljótleika.   Í fjarlægð endimarka sólkerfisins virðist það lítið mál að bera, en er ekki í raun.  Við viljum fjarlæga okkur öllu því sem er í dag, skiljanlega.   Það má segja að margt hafi verið tekið frá okkur sem lifum á þessum Föla bláa punkti þessi dægrin.  
Eftir stendur.
Hvað er það sem hefur verið tekið frá okkur?
Einhver kann að segja snertingin sem er manneskjunni mikilvæg.  En má ekki líka segja að hún sé okkur gefin.  Því allt það sem frá okkur hefur verið tekið höfum við fengið nýja sýn á.  Allt sem við höfum horft á og gert hafi verið sjálfsagt.  
Það var ekki sjálfgefið að myndin af jörðinni var tekin.  Myndin minnir okkur á smæð okkar í alheiminum og smæð okkar á Föla bláa punktinum.