Þegar Jesús kom í byggðir Sesareu Filippí, spurði hann lærisveina sína: Hvern segja menn Mannssoninn vera?Þeir svöruðu: Sumir Jóhannes skírara, aðrir Elía og enn aðrir Jeremía eða einn af spámönnunum.
Hann spyr: En þér, hvern segið þér mig vera?
Símon Pétur svarar: Þú ert Kristur, sonur hins lifanda Guðs.
Þá segir Jesús við hann: Sæll ert þú, Símon Jónasson! Hold og blóð hefur ekki opinberað þér þetta, heldur faðir minn á himnum. Og ég segi þér: Þú ert Pétur, kletturinn, og á þessum kletti mun ég byggja kirkju mína, og máttur heljar mun ekki á henni sigrast. Ég mun fá þér lykla himnaríkis, og hvað sem þú bindur á jörðu, mun bundið á himnum, og hvað sem þú leysir á jörðu, mun leyst á himnum.
Þá lagði hann ríkt á við lærisveinana að segja engum, að hann væri Kristur.
Upp frá þessu tók Jesús að sýna lærisveinum sínum fram á, að hann ætti að fara til Jerúsalem, líða þar margt af hendi öldunga, æðstu presta og fræðimanna og verða líflátinn, en rísa upp á þriðja degi.
En Pétur tók hann á einmæli og fór að átelja hann: Guð náði þig, herra, þetta má aldrei fyrir þig koma.
Jesús sneri sér við og mælti til Péturs: Vík frá mér, Satan, þú ert mér til ásteytingar, þú hugsar ekki um það, sem Guðs er, heldur það, sem manna er.
Þá mælti Jesús við lærisveina sína: Hver sem vill fylgja mér, afneiti sjálfum sér, taki kross sinn og fylgi mér. Því að hver sem vill bjarga lífi sínu, mun týna því, og hver sem týnir lífi sínu mín vegna, mun finna það. Hvað stoðar það manninn að eignast allan heiminn og fyrirgjöra sálu sinni? Eða hvað gæti maður látið til endurgjalds fyrir sálu sína?Matt. 16. 13-26
Náð sé með yður og friður frá Guði föður vorum og Drottni Jesú Kristi. Amen.
Það var einu sinni lítill strákur. Honum barst sú furðufregn að til væri maður sem gæti svarað öllum spurningum. Sá stutti var kominn það langt á þroskabrautinni að vita að sumu yrði ekki svarað. Hann ætlaði nú aldeilis að sýna að maðurinn væri ekki alvitur. Eftir nokkur heilabrot ákvað strákur að fara með kolíbrífuglinn sinn falinn í hnefa. Hann ætlaði að spyrja spekinginn hvort fuglinn væri á lífi eða ekki. Ef hann fengi það svar að hann væri lifandi þá ætlaði hann að kreista fuglinn og sýna hann síðan dauðann. Ef hann hins vegar fengi það svar að hann væri dauður ætlaði hann að opna hnefann og sleppa fuglinum upp í himinhvelfinguna. Fór hann svo hróðugur til vitringsins. Hann bar upp spurningu sína og var tilbúinn að kreista ef með þyrfti. Sá sem svara átti tók sér góðan tíma, horfði djúpt í augu drengsins og sagði síðan með hægð: “Það er á þínu valdi drengur minn. Þú hefur líf eða dauða á þínu valdi”.
Sagan er áleitin. Okkur berast sífellt fréttir af fólki og þjóðum á mærum lífs og dauða. Sextíu og tveir skólanemendur létu lífið þegar flóð skall á skólabyggingu í Kína. Hundruð manna hafa á undanförnum dögum farist í flóðum í Kína.
Minnisvarði var vígður nýlega í Súðavík til minningar um þá sem létust í snjóflóðinu þar. Við vitum hvað getur orðið til hjálpar og hvernig megi vinna lífinu gagn þegar við hugsum um hjálparstarfið í kjölfar snjóflóðanna á Vestfjörðum. Okkur finnst eðlilega að Súðvíkingarnir standi okkur nær en Kínverjarnir. Afleiðingar jarðskjálftans mikla annan í jólum voru hrikalegri en orð eða myndir fá lýst. Með samstilltu átaki þjóða var leitast við að koma fólki til hjálpar með ýmsum hætti. Íslendingar tóku virkan þátt í þessu alþjóðlega hjálparstarfi og miklir fjármunir söfnuðust á skömmum tíma í fjársöfnun hér heima.
Þegar grannt er skoðað getum við ekki vikist undan því að vera fullveðja og samábyrg. Líf fólks, líf heims er beinlínis undir okkur komið. Þá er að vita hvernig hjartalag okkar sé og hver sé skilningur okkar?
Í fyrri viku var viðtal í kvöldfréttum sjónvarps við þeldökkan mann sem var í dagsheimsókn í uppsveitum Árnessýslu, m.a. með viðkomu í Skálholti ásamt fleiri einstaklingum sem óskað hafa eftir pólitísku hæli á Íslandi. Hann sagði að í sínu heimalandi hefði verið komið fram við sig eins og dýr en á Íslandi væri komið fram við sig eins og mann. Því óskaði hann eftir því að fá að búa hér framvegis. Þegar ég hlustaði á manninn þá kom mér í huga sagan af kolibrífuglinum sem var í hnefa stráksins.
Við Íslendingar höfum líf eða dauða þessa þeldökka manns á okkar valdi sem og þess fólks sem hingað sækir og vill setjast hér að. Þessir umræddu einstaklingar hafa dvalið saman í húsnæði í Reykjanesbæ á meðan útlendingaeftirlitið hefur farið yfir mál þeirra frá öllum hliðum. Í kvöldfréttum sjónvarps s.l. föstudagskvöld var greint frá mótmælastöðu þeirra í Reykjanesbæ þar sem þeir krefjast þess að fá úr því skorið hvort þeir fái dvalarleyfi hér á landi eða ekki. Úrlausn þessa máls er orðin mjög knýjandi að mínum dómi. Best þætti mér að leysa þetta mál með þeim hætti að báðir málsaðilar geti vel við unað.
Í fréttatilkynningu frá Dóms og kirkjumálaráðuneytinu frá því í mars s.l. segir að á síðasta ári var 637 útlendingum veittur íslenskur ríkisborgararéttur og er það veruleg fjölgun frá árinu 2003 þegar 436 útlendingum var veittur ríkisborgararéttur og árinu 2002 þegar 364 útlendingum var veittur íslenskur ríkisborgararéttur.
Við Íslendingar erum stöðugt að færast meira og meira í þá átt að vera fjölmenningarlegt samfélag. Það er hyggilegt að stíga varlega til jarðar þegar veita skal fólki frá fjarlægum löndum ríkisborgararétt. Gildar og góðar ástæður þurfa að mínum dómi að vera fyrir hendi til að rétturinn sé veittur því að við íslendingar erum mjög fámenn þjóð og búum í strjálbýlu landi með eigið tungumál, menningu og siði. Það er alltaf forvitnilegt að kynnast menningu annarra landa en mér þykir eðlilegt að innflytjendur tileinki sér menningu og siði íslendinga og læri tungumál okkar til að þeir samlagist fyrr þjóðfélaginu og háttum þess en ella. Um leið kynna þeir menningu þeirra landa sem þeir koma frá og auðga þannig menningarlífið hér á landi. Vestfirðingar hafa árlega efnt til þjóðahátíðar þar sem vestfirðingar, af ýmsu þjóðerni, hafa komið saman til að kynna t.d. matarmenningu og aðrar hefðir í löndum sem þeir komu frá. Þetta þykir mér áhugavert framtak. Alþjóðahúsið í Reykjavík hefur staðið fyrir margvíslegum menningarviðburðum í því skyni að brjóta niður margvíslega ósýnilega múra fordóma.
Við útskrift í Borgarhólsskóla á Húsavík á dögunum fékk einn unglingur sem útskrifaðist úr 10. bekk margvísleg verðlaun, m.a. fyrir hæstu einkunn í íslensku. Þessi árangur vakti sérstaka athygli fyrir það að á heimili hans er ýmist töluð þýska eða enska. Mér fannst þetta mjög athyglisverður árangur og dæmi um það að fólk af erlendu bergi brotið vill leggja sig fram um að læra íslensku eins vel og því er unnt.
Starfssemi Mannréttindaskrifstofunnar hérlendis er í uppnámi vegna þess að Alþingi ákvað að skera niður styrki til hennar. Ef við íslendingar viljum halda áfram að koma fram við fólk af erlendu bergi brotið eins og fólk þá verðum við að gæta þess þess að það geti haldið virðingu sinni og viti hvað til síns friðar heyrir hér á landi. Mannréttindaskrifstofan er fjöregg réttlætisins að þessu leyti. Hún er líkt og kólíbrífuglinn. Líf hennar eða dauði er undir okkur sjálfum komið.
Íslenska þjóðin á kristilega stjórnarskrá. Það er dýrmætur fjársjóður. Það er komið undir valdi kristindómsins í lífi einstaklinganna hvort þjóðin verður áfram kristin eða ekki. Reynslan hefur sýnt að kristilegar dyggðir, kærleikur, sannleikur, réttlæti, iðni og nægjusemi hafa til þessa eflt ríki og þjóð. Reyndar er nægjusemin á undanhaldi vegna þenslunnar í þjóðfélaginu á öllum sviðum. Mér koma í hug spurningar Jesú Krists í guðspjalli dagsins er hann segir: “Hvað stoðar það manninn að eignast allan heiminn og fyrirgjöra sálu sinni? Hvað gæti maður látið til endurgjalds fyrir sálu sína?”
Aldrei fyrr hafa íslendingar átt jafn auðvelt með að nálgast fjármagn en fjármálastofnanir hafa reynt með margvíslegum gylliboðum að ná í viðskiptamenn. Og aldrei fyrr hafa landsmenn eytt jafn miklu á stuttum tíma. Græðgin virðist stundum vera taumlaus. Ef fólk gætir ekki að þá getur það lent í verulegum vandræðum þegar kemur að skuldadögum. Þá er hætt við því að sannleikurinn og réttlætið fari fyrir lítið þegar hver reynir að bjarga sér sem best hann getur.
Það er dapurt að horfa upp á að fátækum fjölskyldum fjölgar á Íslandi í þessu góðæri. Verkefni okkar kristinna einstaklinga er að stuðla að því að vilji Guðs nái fram að ganga í þessu landi sem Guð gaf okkur þannig að hver og einn einstaklingur finni sig elskaðan og virtan.
Það er hægt að umgangast fólk eins og það sé ekki til – og kreista með þeim hætti smám saman úr þeim líftóruna.
Vitum við kannski um fólk sem við viljum hvorki heyra né sjá eins og komist er að orði? Það er böl að bera slíkt og leggja slíkt á aðra. Vonandi eigum við ekki þá byrði að bera. Okkur er fullkunnugt um það að við getum horft við öðru fólki eins og það sé loft, reykur, gufa. Við getum gengið framhjá því á vinnustað, jafnvel heima hjá okkur, eins og við hvorki sjáum það né heyrum. Lengra kemst maður ekki í því að vanvirða annað fólk en með því að hætta að sjá það og heyra, hvort sem það býr hérlendis eða erlendis.
Íslendingar lifa nú sitt mesta hagvaxtar og framfaraskeið. Mikil uppbygging er á öllum sviðum í þjóðfélaginu. Göngum við til góðs eða göngum við ekki til góðs? Það er spurningin. Vissulega göngum við til góðs á mörgum sviðum t.d. hvað menntun og heilsugæslu áhrærir. Þar erum við í fremstu röð. En þegar kemur að þróunarastoð við fátækustu löndin þar megum við gera enn betur. Á þessu sviði höfum við þó brett upp ermarnar á undanförnu. Í ræðu sinni á þjóðhátíðardaginn kynnti forsætisráðherra þá hugmynd að hvetja stórfyrirtæki landsins með skattaívilnunum til að leggja fjármuni til hliðar í sjóð til þess að unnt yrði að sinna þróunarastoð erlendis og verkefnum hérlendis. Þetta þykir mér lofsvert framtak og dæmi um það að stjórnvöld vilji hlúa að kólíbrífuglinum, - mannlífinu hérlendis sem erlendis.
Í skírninni tekur Guð skírnarbarnið að sér sem sitt barn og gefur því ríkisborgararétt í sínu ríki og líf með sér. Sú gjöf er óumræðilega dýrmæt vegna þess að enginn getur tekið þennan rétt frá þessu barni héðan í frá og að eilífu. Enginn þarf að gerast flóttamaður úr ríki Guðs. Allir eru velkomnir að vera ríkisborgarar í ríki Guðs án nokkurra skilyrða. Sérhver einstaklingur í ríki Guðs er einstök sköpun og nýtur virðingar og umhyggju frá hendi Guðs sem slíkur.
Sem skírðir einstaklingar þá erum við ríkisborgarar í ríki Guðs sem á sér engin landamæri. Guð vill að sinn vilji, hið góða, fagra og fullkomna nái fram að ganga á meðal manna. Í því skyni vill hann nota skynfæri okkar, vit og vilja og það sem prýðir okkur að öðru leyti. Réttlæti Guðs nær þannig fram að ganga þegar við auðsýnum smælingjum þessa lands og annarra landa samhug í orði og verki með þeim hætti að þeir finni sig elskaða og virta þegna.
Samkvæmt guðspjalli dagsins þá leynir sér ekki að Jesús bar virðingu fyrir lærisveinunum. Jesús hafði líf þeirra og dauða á sínu valdi. Þeir voru upp til hópa fiskimenn sem höfðu ekki mikið álit á sjálfum sér né annað fólk á þeim. Þeir voru upp til hópa stríðandi einstaklingar, berskjalda fyrir illviðrum mannlífsins, áveðra fyrir áhlaupum og áföllum.
Enginn spurði þá álits né veitti því athygli hvað þeir voru að hugsa eða hvernig þeim leið. Fólk sem meira mátti sín í samfélaginu leit niður á þá. Þeir lyktuðu af fiski. Lyktin kom úr hári þeirra og fötum. Nú kom Jesús til þeirra, hann sem þeir höfðu til þessa litið á sem fyrirmynd og líkt eftir eins og börn gera, hann sem valdi þá af öllum öðrum til fylgdar við sig. Nú kom hann og spurði þá: Hvern segja menn mig vera? Það var svo fjarri lagi í fyrstu að þeir tryðu því að hann væri að spyrja þá sjálfa um þeirra eigin skoðun. Þeir fóru því að segja honum hvað þeir hefðu heyrt að aðrir segðu um hann. Þeir sögðu að sumir telji hann vera Jóhannes skírara, aðrir Elía og enn aðrir Jeremía eða einn af spámönnunum.
En Jesús kom þá strax að kjarna málsins og spurði. “En þið, hvern segið þið mig vera”. Lærisveinarnir litu hver á annan. Vildi Jesús virkilega hlusta á þeirra eigin skoðun? Þeir hnipptu í Símon Pétur sem var jafnan í forsvari fyrir þeim. Hann sagði við Jesú: “Þú ert Kristur, sonur hins lifanda Guðs”. Þá svaraði Jesús með þessum undarlegu orðum: “Sæll ert þú, Símon Jónasson! Hold og blóð hefur ekki opinberað þér þetta, heldur faðir minn á himnum”.
Systur og bræður í Jesú Kristi!
Það sem Jesús sagði við Pétur það segir hann einnig við okkur í dag. Trúum við ekki að Jesús sé Messías? Trúum við ekki að hann sé sonur Guðs? Er það ekki ástæðan fyrir því að við komum hér saman í Grensáskirkju í dag? Er það ekki ástæðan fyrir því að við reyndum og sáum samfélag í trú og gleði á nýafstöðnum Kirkjudögum á Skólavörðuholti þar sem sami Guð og var að verki í Símoni Pétri hreyfði þar við þátttakendum og opinberaði fyrir þeim að Jesús er svo sannarlega Kristur, sonur hins lifanda Guðs?
Þar kom fólk af öllu landinu saman til að fagna saman, njóta og gefa, gleðjast og gleðja, fræðast og fræða, til að syngja og til að biðja, til að sýna sig og sjá aðra.
Á Skólavörðuholti sem hér í Grensáskirkju komum við saman til að finna okkur hluta þess víða faðms og gefandi samfélags sem er kirkjan. Kirkja sem játar trú á sama Guð og opinberaði Símoni Pétri að Jesús væri Kristur, sonur hins lifandi Guðs.
Við verðum að taka þá forsendu gilda að þessi sami Guð sé nálægur fyrir augum okkar hvert sem við lítum og búi innra með okkur og hjálpi okkur að gera það sem er gott, fagurt og fullkomið.
Það er víst að Guð gengur ekki framhjá okkur eins og hann hvorki heyri í okkur né sjái en Jesús sjálfur er tryggingin fyrir því. Þótt hann hafi líf okkar og dauða á sínu valdi þá vitum við að hann hefur gefið okkur eilíft líf með sér. Það verður aldrei frá okkur tekið.
Við skulum leitast við að hlúa að lífinu í trú, von og kærleika til Guðs og manna á þessum Sunnudegi sem og aðra daga í Jesú nafni. Amen.
Dýrð sé Guði, föður og syni og heilögum anda, svo sem var frá upphafi er og verður um aldir alda. Amen.
Prédikun á 5. sunnudegi eftir þrenningarhátíð. Sunnudaginn 26. júní kl. 11. Lexia: Jes. 15. 19-21. Pistill: Post. 26. 12-20. Guðspjall: Matt. 16. 13-26. Sr. Sighvatur Karlsson, sóknarprestur á Húsavík flutti þessa prédikun í Guðsþjónustu í Grensáskirkju 5. sunnudag eftir þrenningarhátíð, 26. júní í kjölfar Kirkjudaga á Skólavörðuholti.
