Geturðu aðeins beðið?

Baráttan við vágestinn covid-19 er upp á líf og dauða. Við skynjum alvöruna, allt er breytt. Fyrstu fregnir fjarlægar en ógnin færðist nær og varð áþreyfanlegri. Á bak við þessar tölur sem við heyrum eru ástvinir í sorg. Syrgjandi fólk sem kveður sína nánustu. Kveðjustundir við aðstæður sem fyrir fáum vikum hefðu þótt fjarstæðukenndar. Nú erum við ekki lengur lítil eyja langt í burtu frá veirunni skæðu. Fyrstu andlátin af völdum veirunnar hér á landi staðreynd sem ekki verður umflúin.

Dagar ótta og sigra. Dagar vonbrigða og vona. Það eru ýmsar líkingarnar notaðar til að reyna að lýsa ástandi samfélagsins og raunar alls heimsins þessa daganna. Við erum stödd í miðri ánni. Við þurfum öll að leggjast á árarnar. Öldurót. Við þurfum að komast í gegnum skaflinn.

Kröftugar lýsingar og sé fyrir mér sameiginlegt átak, við mætum með skóflurnar, mokum og ýtum. En þannig er ekki raunveruleikinn. Mörg finna fyrir doða. Depurð læðist að. Kvíði læsir klóm. Það er von að mörgum falllist hendur. Finna ekki skólfu, eiga hana ekki til eða eru of máttfarin til að moka. En svo eru það þau sem láta ekki skófluna duga heldur grípa til stórtækra vinnuvéla og eru eins og jarðýtur í þessum nýja veruleika. Það eru engin ný sannindi að við erum mörg og margvísleg. Undarlegt ástand skerpir á andstæðum.

Við þurfum að sýna því skilning og kærleika. Viðurkennum vanmátt, fögnum dugnaði og frumkvæði. Þökkum fyrir að við erum ólík, þarfir okkar mismunandi og viðbrögð allskonar. Það er svo margt breytt. Þetta gerist svo hratt. Ég hef heyrt þó nokkra tala um undrun á eigin viðbrögðum enda um að ræða ástand án fordæma.

Við erum hvött til að bíða, standa af okkur storminn. Það er ekki val allra að bíða heldur er biðin hjá mörgum það eina í stöðunni. Lamandi tilfinning sem býður ekki á neitt annað en aðgerðaleysi. Það er einfaldlega þannig að það er mikilvægt að stór hluti þjóðarinnar haldi sig heima. Já og haldi að sér höndum. Stórir hópar eru skikkaðir til að halda sig heima. Einangrun er það eina sem er í boði fyrir smituð. Þúsundir í sóttkví, ýmist að tilmælum sóttvarnarlæknis eða sjálfskipuðu. Miklu fleiri í heimsóknabanni. Fólk á stofnunum sem hefur ekkert val.

Gríðarlegt vinnuálag er önnur birtingarmynd ástandsins. Aðgerðarleysi er aldeilis ekki í boði fyrir starfsfólk heilbrigðisþjónustu og almannavarna. Ábyrgð stjórnvalda er gríðarleg og þau sem eru við stjónvölin þurfa daglega að taka stórar og afdrifaríkar ákvarðanir. Blessunarlega hefur ríkisstjórnin tekið þá ákvörðun að fylgja ráðum okkar færustu sérfræðinga. Þríeykisins okkar farsæla Ölmu, Víðis og Þórólfs auk fjölda fólks sem mikið mæðir á hvern einasta dag meðan faraldurinn gegnur yfir. Við sem ekki erum í framlínunni getum hinsvegar beðið. Beðið fyrir þeim, verkefnum daganna og öllum sem þau sinna.

Jesús spurði ekki, getið þið aðeins beðið? Hann sagði einfaldlega: Biðjð og yður mun gefast, leitið og þér munuð finna, knýjið á og fyrir yður mun upp lokið verða (Matt. 7.7). Það er ekkert hik í þessum orðum.

Á óvissutímum er eitthvað hressandi við þessa hvatningu Jesú. Við eigum að biðja, leita og knýja á! Við getum beðið um lækningu, skynsemi, þolinmæði og þrautsegju. Þegar við finnum vanmátt í aðstæðum sem eru framandi og flóknar þurfum við að leita nýrra leiða. Við þurfum að knýja á hjá leiðtogum heimsins og hvetja til samstöðu sem aldrei fyrr.

Bænir eru margskonar. Við getum kvartað við Guð yfir erfiðleikum beðið um huggun og styrk. Við getum þakkað og lofað það sem vel hefur tekist. Við getum beðið um miskunn. Bænir í gegnum aldir og árþúsund hafa fylgt mannkyninu í gegnum í marga skaflana, hamfarir, en líka hátíðir og hversdagsleika.

Í vanmætti getur hugsunin orðið áleitin að ekkert sé hægt að gera. Þá er gott að staldra við. Jú við getum beðið. Beðið aðeins. Beðið án afláts. Við vitum að vandinn leysist ekki á örskotsstund við stöndum frammi fyrir erfiðum tímum. Um leið og við grátum og syrgjum er mikilvægt geta tjáð þakklæti og traust. Bænin hefur reynst mikilvægt verkfæri bæði í góðæðri og hallæri til þess að tengja okkur við Guð. Við megum kvarta og kveina, þurfum að geta gert það. Við getum þakkað fyrir það fallega og góða sem við finnum í samstöðu og samhyggð. Eftir því sem ástandið þyngist og þrengir meira að reynir enn frekar á þá þætti. Biðjum að kærleikur og virðing verði leiðarljósið. Við skulum biðja Guð að miskunna sig yfir okkur hvert og eitt og heimsbyggðina alla.

Þjóðkirkjan fetar sig áfram eins og samfélagið allt í breyttum aðstæðum, í breyttum heimi. Kirkjustarfið snýst að stórum hluta um samfélag, það að koma saman. Hittast, deila gleði og sorg. Syngja, lesa, tala. Biðja saman. Nú er kallað eftir nýrri nálgun og margar frumlegar hugmyndir hafa komið fram og sumum þeirra hrint í framkvæmd. Fjölmiðlar, samfélagsmiðlar og gamli góði síminn eru tæki sem hafa komið sér vel.

Við skulum bíða og vona. Við skulum halda áfram að biðja. Bíðum vongóð eftir vorinu. Biðjum fyrir lækningu og huggun í hrelldum heimi. Finnum okkar leið. Getum við aðeins beðið?