Það er hátíð í bæ og sönn ástæða til. Íslendingar fagna sjómannadeginum með viðeigandi og hátíðlegum hætti. Öll erum við meðvituð um mikilvægi sjávarútvegsins fyrir þjóðfélagið. Þegar harðnar í ári, finnum við enn betur fyrir því hvað raunverulegu máli skiptir fyrir efnahag þjóðarinnar.
Sú staðreynd er líka löngu þekkt að sjávarútvegurinn og nálægð við gjöful fiskimið hefur fært þjóðinni þær tekjur sem hafa verið nauðsynlegar til að byggja upp velferðarkerfið, heilbrigðisþjónustu og samgöngur í þessu landi og það er löngu ljóst að fátt hefur mótað þessa þjóð meira en nálægðin við sjóinn. Í gegnum aldirnar hefur sjávarútvegurinn gegnt lykilhlutverki í okkar samfélagi og gerir það enn. Það er því ekki að undra að þegar rennur upp sjómannadagur fagnar samfélagið allt, þakkar góðum Guði fyrir gjafirnar sem atvinnulíf samfélagsins er grundvallað á, fyrir fórnfúst starf sjómannastéttarinnar og biðjum frelsarann um að vaka yfir sjómönnum sem oft þurfa að stunda vinnu sína við hættulegar aðstæður.
Því hefur verið haldið fram að enginn sjómaður geti ílengst í sjómannsstörfum án trúar á Guð. Ég er þess fullviss að það sé alveg rétt. Þegar skip koma ný til hafnar er undantekningalaust beðið fyrir áhöfninni og varðveislu Guðs yfir þessu nýja fleyi, að það muni alltaf komast heilt í heimahöfn. Ég veit svo til þess að fyrir nokkrum árum, þegar tiltekið skip átti að halda í sínu fyrstu veiðiferð, vildu menn ekki fara fyrr en búið var að setja upp sjóferðabæn á vegg í borðsalinn, hringt var í prestinn sem mætti með sjóferðabæn grafna í skjöld og festi upp. Prestur var rétt stiginn frá borði þegar landfestar voru leystar. Þetta eru ekki siðir eða venjur sem haldið er í hefðarinnar vegna, heldur fyrst og síðast vegna þess að sjómenn hafa oftsinnis komist í krappan sjó og þurft á styrk Guðs og leiðsögn á að halda. Sömuleiðis hafa margar bænirnar fyrir sjómönnum komið frá eiginkonum og ástvinum í landi. Á þriðja áratug síðustu aldar tóku sig nokkrar sjómannskonur í Vestmannaeyjum og báðu góðan Guð um að vaka yfir mönnum sínum sem voru á sjó. Hittust þær reglulega og þökkuðu Guði fyrir verndina, lásu saman úr ritningunni og áttu saman þetta góða og styrkjandi samfélag. Trúarlegt starf þeirra jókst og það ásamt öðrum þáttum leiddu það af sér að Hvítasunnuhreyfingin skaut rótum og átti í kjölfarið eftir að stækka og byggja starfsstöðvar víða um land.
Þó margt hafi breyst í samfélaginu síðan sjómannsfrúrnar komu saman til bæna, miklar framfarir í skipatækni og hönnun nýrra skipa, öryggisbúnaði og þjálfun áhafna að þá mun sú staðreynd standa að alltaf munum við þurfa að lúta þeim sem öllu stýrir. Skaparinn einn er sá sem hefur allt í hendi sér og er janframt sá Guð sem kallar okkur til fylgdar. Allt höfum við þegið úr hans hendi og fyrir það skulum við þakka.
Þess vegna skulum við leitast við að fara eftir því sem hann sjálfur hefur kennt, sjálfum okkur til heilla. Hann er sá sem huggar og styrkir og vill vera okkur leiðarljós í lífinu. Það er gott að geta treyst á hann og fylgt orðum hans, en sumir telja sig ekki þurfa á ljósinu að halda og teygja boðskapinn eftir því sem hentar í hvert sinn. Það verður aldrei ávaxtasamt og má ætla að fari um þá eins og skipstjóra sem sigldi á stóru herskipi í svarta myrkri og mikilli þoku. Hann mændi út yfir stafnið og útí myrkrið til að koma auga á hugsanlegar hættur. Hjarta hans tók kipp þegar hann sá glitta í ljóstýru beint framundan. Þetta leit út fyrir að vera stórt skip sem stefndi beint á herskipið.
Til að koma í veg fyrir stórslys flýtti hann sér í talstöðina og sendi hinu skipinu viðvörun. „Þetta er Jeremiah Smith skipstjóri.“ Rödd hans snarkaði í talstöðinni er hann fyrirskipaði hinum skipstjóranum að snúa skipinu 10 gráður til suðurs.
Jeremiah til mikillar furðu virtist ljósið ekki hörfa. Þess í stað heyrðist í talstöðinni, „Herra Smith, þetta er óbreyttur Thomas Johnson. Vinsamlegast beygið 10 gráður til norðurs!“
Smith skipstjóri var orðinn æfur af reiði yfir þessum óbreytta sjóliða sem stefndi lífi áhafnar hans í hættu. Hann kallaði aftur í talstöðina, „Óbreytti Johnson. Ég get kært þig fyrir þessa ósæmilegu hegðun. Í síðasta sinn skipa ég þér í nafni bandarískra yfirvalda að beygja 10 gráður til suðurs. Ég er á herskipi.“
Smith skipstjóri fölnaði þegar hann heyrði lokasvar óbreytts Johnsons, „Kæri herra Smith. Enn og aftur, með fullri virðingu, bið ég yður að beygja 10 gráður til norðurs. Ég er í vita.“
Við skulum ekki setja okkur í þá stöðu að reyna að láta vitann beygja sig og sveigja eftir okkar vilja. Við skulum miklu frekar þakka fyrir að hafa þann vita sem er okkur leiðarljós í öllum aðstæðum lífsins, það ljós sem vakir yfir og verndar. Förum að fordæmi sjómannskvennanna og biðjum fyrir sjómönnum á hafi úti. Biðjum til líknargjafans sem kyrrir vind og sjó í sinni víðustu merkingu. Þannig lútum við í auðmýkt vilja þess frelsara sem allt vald hefur í sinni hendi.
